بازاریابی یک رشته چند وجهی است که حول فعالیت هایی است که یک شرکت برای تبلیغ، فروش و ارائه محصولات یا خدمات خود به مخاطبان هدف خود انجام می دهد. این یک فرآیند پویا و استراتژیک است که شامل درک نیازها و خواسته های مشتری، ایجاد ارزش و ایجاد روابط قوی برای پیشبرد موفقیت تجاری است.
“در اصل، بازاریابی هنر و علم برآوردن نیازهای مشتری به صورت سودآور است.”
در اصل، بازاریابی در مورد شناسایی و برآوردن نیازهای مشتری است. این شامل انجام تحقیقات بازار برای درک ترجیحات، رفتارها و ویژگی های مهم از نظر مخاطب هدف است. با به دست آوردن بینش در مورد نیازهای مشتری، شرکت ها می توانند محصولات یا خدمات خود را برای رفع بهتر این نیازها تنظیم کنند و مزیت رقابتی در بازار ایجاد کنند. این رویکرد مشتری محور برای استراتژی های بازاریابی موفق اساسی است.
تعریف بازاریابی یا marketing از نظر فیلیپ کاتلر
فیلیپ کاتلر، که اغلب به عنوان “پدر بازاریابی” شناخته می شود، یک محقق و نویسنده مشهور بازاریابی است. یکی از تعاریف پراستناد وی از بازاریابی به شرح زیر است:
“بازاریابی علم و هنر کاوش، ایجاد و ارائه ارزش برای ارضای نیازهای بازار هدف با سود است. بازاریابی نیازها و خواسته های برآورده نشده را شناسایی می کند، اندازه بازار شناسایی شده و سود را تعریف، اندازه گیری و کمیت می کند. و به صورت بالقوه. مشخص می کند که شرکت به کدام بخش ها می تواند بهترین خدمات را ارائه دهد و محصولات و خدمات مناسب را طراحی و ترویج کند.”
این تعریف منعکس کننده چندین اصل کلیدی در درک کاتلر از بازاریابی است:
۱-خلق ارزش: کاتلر بر ایجاد و ارائه ارزش به عنوان جنبه مرکزی بازاریابی تاکید دارد. این ارزش نه تنها در خود محصول یا خدمات بلکه در ارضای نیازها و خواسته های مشتری هم هست.
۲-سودآوری: فعالیت های بازاریابی با هدف نهایی ایجاد سود انجام می شود. این امر بر ماهیت تجارت محور بازاریابی تأکید می کند، جایی که شرکت ها به دنبال برآوردن نیازهای مشتری به روشی هستند که از نظر مالی پایدار باشد.
۳-درک نیازهای مشتری: کاتلر اهمیت شناسایی و درک نیازها و خواسته های بازار هدف را برجسته می کند. بازاریابی شامل تلاش های مداوم برای به دست آوردن بینش در مورد ترجیحات مشتری، رفتارها و روندهای بازار است.
۴-تقسیم بندی بازار: در تعریف کاتلر مفهوم تقسیم بندی بازار وجود دارد و بر اساس نیاز موجود در بازار ، شرکت ها به شناسایی بخش های خاص بازار که بهترین موقعیت را برای ارائه خدمات دارند، تأکید می کند. این امر مستلزم شناخت تنوع نیازهای مشتری و متناسب سازی تلاش ها و استراتژی های بازاریابی است.
۵-طراحی و تبلیغ محصول: کاتلر اذعان دارد که بازاریابی شامل طراحی و ترویج محصولات و خدماتی است که برای بازار هدف شناسایی شده مناسب هستند. این نه تنها ویژگی های فیزیکی محصول، بلکه برندسازی، پیام رسانی و استراتژی های ارتباطی را نیز شامل می شود.
۶-کمی سازی و اندازه گیری: این تعریف بر اهمیت کمی سازی و اندازه گیری جنبه های بازار، مانند اندازه و پتانسیل سود آن تأکید می کند. این نشان دهنده ماهیت تحلیلی و استراتژیک بازاریابی است.
مشارکت فیلیپ کاتلر در تئوری و عمل بازاریابی تأثیر عمیقی در این زمینه داشته است. تاکید او بر رویکردهای مشتری محور، خلق ارزش و تفکر استراتژیک، روشی را شکل داده است که بازاریابان نقش ها و مسئولیت های خود را در سازمان ها بیشتر درک کنند.
اصل marketingmix یا 4p در بازاریابی
۴ اصل مهم در بازاریابی که به marketing mix یا آمیخته بازاریابی معروف هست ، که معمولاً به عنوان 4Ps شناخته می شود، یک چارچوب اساسی در استراتژی بازاریابی است. در آمیخته بازاریابی یا همان 4P ، بازاریابی شامل ۴ وجه، شامل محصول، قیمت، مکان و تبلیغات است.که این بیانگر این است که بازاریابی فقط یک اصل یا یک جنبه ندارد که فقط به آن پرداخته شود، بلکه ۴ اصل دارد.
محصول: به کالاهای ملموس یا خدمات نامشهودی اشاره دارد که یک شرکت برای رفع نیازهای مشتری ارائه می دهد. توسعه موثر محصول نه تنها شامل ایجاد پیشنهادهای با کیفیت، بلکه درک اینکه چگونه آن محصولات خواسته های مشتری را برآورده می کنند، می باشد.
قیمت: تعیین استراتژی قیمت گذاری مناسب بسیار مهم است. تصمیمات قیمت گذاری باید هزینه های تولید، قیمت گذاری رقیب و ارزش درک شده مشتری را در نظر بگیرد. ایجاد تعادل مناسب بین همه موارد گفته شده، تضمین می کند که محصول هم در بازار ،رقابتی است و هم برای شرکت سودآور است.
مکان: همچنین به عنوان توزیع هم در بازاریابی شناخته می شود، این شامل دسترسی به محصول یا خدمات برای بازار هدف است. تصمیم گیری در مورد کانال های توزیع، تدارکات و مدیریت موجودی برای اطمینان از اینکه محصول در زمانی و مکانی که آنها می خواهند به دست مشتریان می رسد، حیاتی هستند.
پروموشن: این عنصر شامل برقراری ارتباط با مخاطبین هدف برای ایجاد آگاهی و ترغیب آنها برای انتخاب محصول یا خدمات ما میباشد. منظور از تبلیغات شامل : انواع تبلیغات، روابط عمومی، تبلیغات فروش و انواع روش های فروش است.
علاوه بر ۴P های سنتی، بازاریابی مدرن اغلب شامل سه P اضافی هم هست:
افراد: شناخت نقش کارکنان، چه در خط مقدم و چه در پشت صحنه، در ارائه یک تجربه مثبت به مشتری نقش مهمی دارند. کارکنان راضی و متعهد، به رضایت و وفاداری مشتری کمک می کنند.
فرآیند: طراحی فرآیندهای کارآمد و مؤثر برای ارائه محصول یا خدمات. ساده سازی عملیات به رضایت مشتری کمک می کند و می تواند یک شرکت را از رقبای خود متمایز کند.
شواهد فیزیکی: نشانه های ملموسی که به مشتریان در ارزیابی خدمات و محصولات کمک می کند. این می تواند شامل محیط فیزیکی خوب یک فروشگاه یا بسته بندی خوب یک محصول باشد.
ظهور فناوری دیجیتال چشم انداز بازاریابی را متحول کرده است و باعث ایجاد بازاریابی آنلاین یا دیجیتال مارکتینگ، با رویکردهای داده محور شده است. بازاریابی دیجیتال از روش ها و استراتژی های آنلاین تشکیل شده است که شامل : انواع تبلیغات کلیکی ، بازاریابی شبکه های اجتماعی، خدمات سئو و ایمیل مارکتینگ برای دسترسی و تعامل با مخاطبان هدف استفاده می کند. تجزیه و تحلیل داده ها به بازاریابان اجازه می دهد تا اثربخشی کمپین ها را ردیابی و اندازه گیری کنند و بهینه سازی مستمر را ممکن می سازد.
“اگر مدیر مارکتینگ هستید ؟ باید اعلام کنیم که شما باید همیشه در حال یادگیری علم بازاریابی و چیدن استراتژی های بازاریابی باشید در این راه حتما یک مشاوره دیجیتال مارکتینگ باید کنار شما باشد علم بازاریابی در کنار دانش دیجیتال مارکتینگ با هم میتواند یک کسب و کار را متحول کند!!”
بازاریابی موفق چه موقع صورت میگیرد؟
بازاریابی موفق بر ایجاد و حفظ روابط قوی با مشتریان متکی است. و در واقع هدف اصلی از استراتژی ها ، مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ، پرورش وفاداری، تکرار فروش و تبلیغات دهان به دهان مثبت ، می باشد. و این اهداف با فعالیت هایی شامل: ارتباطات شخصی، خدمات عالی به مشتری، و تعهد به درک و برآورده کردن انتظارات مشتری برآورده خواهد شد.
مراحل و روش های بازاریابی یا marketing
این فعالیت هایی که در ادامه خواهیم گفت، اغلب به هم مرتبط هستند و استراتژی های بازاریابی موفق نیازمند یک رویکرد متفکرانه و هماهنگ برای پرداختن به جنبه های مختلف دستیابی و جلب رضایت مشتریان در بازار رقابتی است. همانطور که تکنولوژی و رفتار مصرف کننده در حال تکامل است، بازاریابان باید استراتژی های خود را برای موثر و مرتبط بودن تطبیق دهند.
بازاریابی شامل طیف گسترده ای از فعالیت ها با هدف ترویج، فروش و ارائه محصولات یا خدمات به مخاطبان هدف می باشد. این فعالیت ها برای ایجاد آگاهی، ایجاد علاقه، افزایش فروش و ایجاد روابط قوی با مشتریان طراحی شده اند که در قسمت بالا هم گفتیم. در اینجا فعالیت های کلیدی که در زیر چتر بازاریابی قرار می گیرند آورده شده است:
-تحقیقات بازار:
انجام نظرسنجی، مصاحبه و تحقیق با گروه های متمرکز برای درک نیازها، ترجیحات و رفتارهای مشتری. همچنین تجزیه و تحلیل روندهای بازار، استراتژی های رقبا و بررسی بازار هدف برای شناسایی فرصت ها و چالش ها.
-توسعه محصول:
ایجاد و پالایش محصولات یا خدمات برای رفع نیازهای مشتری و متمایز ساختن آنها از رقبا، طراحی ویژگی ها، بسته بندی و استراتژی های برندسازی برای افزایش جذابیت محصول.
-استراتژی قیمت گذاری:
تعیین ساختار قیمت گذاری بهینه بر اساس عواملی مانند: هزینه های تولید، قیمت گذاری رقبا و ارزش درک شده مشتری از محصول. همچنین اجرای تبلیغات یا تخفیف های قیمت گذاری برای تحریک فروش
-توزیع و تدارکات:
انتخاب و مدیریت کانال های توزیع برای اطمینان از در دسترس بودن محصولات در مکان و زمانی که مشتریان آنها را می خواهند. و بهینه سازی زنجیره تامین و لجستیک برای ساده کردن حرکت محصولات از تولید به مصرف کننده نهایی.
-ترویج و پروموت:
تبلیغات: ایجاد و قرار دادن تبلیغات در کانال های رسانه ایی مختلف برای دستیابی به مخاطبان هدف
توجه به بخش روابط عمومی: مدیریت روابط با رسانه ها و مردم برای ایجاد تصویر مثبت از برند.
استراتژی های افزایش فروش: اجرای مشوق های کوتاه مدت مانند : تخفیف، کوپن یا مسابقه برای افزایش فروش.
استفاده از افیلیت مارکتینگ : تعامل مستقیم بین نمایندگان فروش و مشتریان بالقوه.
و بازاریابی دیجیتال بخش مهم ما که شامل:
بازاریابی رسانه های اجتماعی یا شبکه های اجتماعی: استفاده از پلتفرم هایی مانند: فیس بوک، اینستاگرام، توییتر و لینکدین برای تعامل با مخاطبان و تبلیغ محصولات یا خدمات.
بازاریابی محتوا(متنی ، تصویری): ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند و مرتبط برای جذب و حفظ مخاطب هدف.
بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO): بهینه سازی وبسایت برای بهبود دیده شدن آن در نتایج موتورهای جستجو.
بازاریابی ایمیلی و اس ام اسی: ارسال پیام های هدفمند به گروهی از افراد برای تبلیغ محصولات، اشتراک گذاری اطلاعات یا ایجاد روابط.
مدیریت ارتباط با مشتری (CRM): ایجاد و حفظ روابط با مشتریان از طریق ارتباط شخصی.
باشگاه مشتریان : اجرای برنامه های حفظ وفاداری برای حفظ مشتریان فعلی و تشویق مجدد فروش.
و در ادامه فعالیت ها :
برندینگ: توسعه و حفظ هویت برند قوی، که منعکس کننده ارزش ها و شخصیت شرکت است و مدیریت ادراک برند
بازاریابی رویدادی: میزبانی یا حمایت از رویدادها برای تبلیغ محصولات، ایجاد آگاهی از برند و تعامل با مخاطبان هدف.
شرکت در نمایشگاه های تجاری یا کنفرانس های صنعتی برای نمایش محصولات و ارتباط با مشتریان بالقوه.
تجزیه و تحلیل و اندازه گیری:
تجزیه و تحلیل داده : استفاده از تجزیه و تحلیل داده ها برای ردیابی و اندازه گیری اثربخشی کمپین های بازاریابی.
تجزیه و تحلیل استراتژی های بازاریابی : تجزیه و تحلیل شاخص های کلیدی عملکرد (KPIs) برای ارزیابی بازگشت سرمایه (ROI) فعالیت های بازاریابی.
تعریف بازاریابی از نظر ۱۰ تا از متخصصین و محققین بازاریابی در دنیا
فیلیپ کاتلر(Philip Kotler)
” بازاریابی علم و هنر کاوش، ایجاد و ارائه ارزش برای ارضای نیازهای بازار هدف با سود است.”
کاتلر که اغلب به عنوان “پدر بازاریابی” شناخته می شود، کتاب های درسی بازاریابی متعددی را تالیف کرده است و به دلیل کار خود در زمینه آمیخته بازاریابی و تقسیم بندی شناخته شده است.
ست گودین (Seth Godin)
” بازاریابی مسابقه ایی برای جلب توجه مردم است.”
گودین یک نویسنده پر فروش و کارآفرین است که به خاطر ایده هایش در مورد بازاریابی مجوز، مفهوم گاو بنفش و اهمیت برجسته شدن در یک بازار شلوغ شناخته شده است.که دقیقا کتابی با ناتم گاو بنفش ست گادین یا گودین در ایران هم بسیار پر طرفدار و به شدت کتاب جذابی است.
گری واینرچوک(Gary Vaynerchuk)
” داستان سرایی را نادیده نگیرید این سنگ مبنای بازاریابی است.”
وینرچوک یا همان گری وی کارآفرین و متخصص رسانه های اجتماعی، بر قدرت داستان سرایی و اهمیت تطبیق استراتژی های بازاریابی با پلتفرم های معاصر تأکید می کند.
کاتلر و آرمسترانگ(Kotler and Armstrong)
” بازاریابی فرآیندی است که از طریق آن شرکت ها برای مشتریان ارزش ایجاد می کنند و روابط قوی با مشتری ایجاد می کنند تا در ازای آن از مشتریان ارزش بگیرند.”
کاتلر، با همکاری گری آرمسترانگ، به تئوری بازاریابی کمک کرده و اهمیت ارزش مشتری و ایجاد رابطه را برجسته کرده است.
دیوید اوگیلوی(David Ogilvy)
” کارکرد تبلیغات، فروش است. اگر فروش نداشته باشد، خلاقانه نیست.”
Ogilvy که به عنوان “پدر تبلیغات” شناخته می شود، Ogilvy & Mather را تاسیس کرد و بر اهمیت تبلیغات موثر و مبتنی بر نتیجه تاکید کرد.
آن هندلی(Ann Handley)
” محتوای خوب داستان سرایی خوب نیست. این در مورد بیان یک داستان واقعی به خوبی است.”
هندلی به عنوان یک پیشگام و نویسنده بازاریابی دیجیتال، بر اهمیت اصالت و داستان سرایی مؤثر در بازاریابی محتوا تمرکز دارد.
برایان سولیس (Brian Solis)
” هر کسب و کاری قربانی داروینیسم دیجیتال است، تکامل رفتار مصرف کننده زمانی که جامعه و فناوری سریعتر از توانایی بهره برداری از آن تکامل می یابند.”
سولیس، تحلیلگر و نویسنده ، تلاقی فناوری، تجارت و رفتار مصرف کننده را در عصر دیجیتال بررسی می کند.
گای کاوازاکی (Guy Kawasaki)
” اگر پول بیشتری نسبت به مغز دارید، باید بر بازاریابی برون گرا تمرکز کنید. اگر مغز شما بیشتر از پول است، باید بر بازاریابی درونگرا تمرکز کنید.”
به عنوان یک مبشر بازاریابی و نویسنده، کاوازاکی بینش هایی را در مورد چشم انداز در حال تغییر بازاریابی ارائه می دهد و از استراتژی های برون گرا و ورودی حمایت می کند.
شاما حیدر (Shama Hyder)
” بازاریابی دیگر در مورد چیزهایی نیست که شما می سازید، بلکه در مورد داستان هایی است که شما می گویید.”
هایدر به عنوان یک استراتژیست بازاریابی دیجیتال، بر تغییر به سمت داستان سرایی و ایجاد ارتباطات معنادار با مخاطبان تاکید می کند.
نیل پاتل (Neil Patel)
” بهترین بازاریابی شبیه بازاریابی نیست.”
پاتل، یک متخصص و کارآفرین دیجیتال مارکتینگ، بر اهمیت ایجاد استراتژی‌های بازاریابی که ارزش ارائه می‌کند ، تأکید می‌کند.
این متخصصین سهم قابل توجهی در زمینه بازاریابی داشته اند و بینش آنها منعکس کننده ماهیت در حال تحول بازاریابی در عصر دیجیتال است. به خاطر داشته باشید که این ایده‌های کلیدی از فلسفه‌ها و مجموعه‌های کاری گسترده‌تر آنها استخراج شده‌اند.
جمع بندی
بازاریابی یک فعالیت جامع و پویا و همیشه زنده است که شامل درک نیازهای مشتری، توسعه محصولات یا خدمات برای برآورده کردن آن نیازها، تعیین قیمت گذاری و استراتژی های توزیع مناسب، و به طور موثر ترویج عرضه به مخاطبان هدف است. همانطور که تکنولوژی به تکامل خود ادامه می دهد، بازاریابان باید در جریان روندها و دانش به روز باشند و استراتژی های خود را برای رقابت در یک چشم انداز کسب و کاره در حال تغییر تطبیق دهند. در نهایت، بازاریابی در مورد ایجاد ارزش برای مشتری و شرکت، و تقویت روابط بلندمدت است که به نفع همه ذینفعان است.
